Tổng hợp 19 loại khí cụ chỉnh nha phổ biến hiện nay
Khí cụ chỉnh nha là gì? là thắc mắc được nhiều người đưa ra . Bai viết dưới đây sẽ giới thiệu 19 loại khí cụ chỉnh nha phổ biến hiện nay . Cùng Nha khoa Singae tìm hiểu nhé !
Khí cụ chỉnh nha là gì?
Khí cụ chỉnh nha là các dụng cụ đặc biệt được sử dụng để hỗ trợ việc chỉnh răng, giúp răng di chuyển về đúng vị trí trên hàm. Nhờ đó, răng trở nên đều đẹp hơn và khớp cắn được cải thiện. Dù bạn chọn niềng răng bằng mắc cài hay bằng khay trong suốt, việc sử dụng khí cụ là không thể thiếu để đảm bảo quá trình chỉnh nha diễn ra hiệu quả.
Khí cụ chỉnh nha giúp tạo lực để di chuyển răng đến vị trí mong muốn. Tùy vào tình trạng răng miệng của từng người, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng các loại khí cụ phù hợp. Có hai loại khí cụ chính:
- Khí cụ cố định: Được gắn chắc chắn vào răng, đảm bảo lực kéo ổn định trong suốt thời gian niềng răng.
- Khí cụ tháo lắp: Có thể dễ dàng tháo ra trong lúc ăn uống hoặc vệ sinh, mang lại sự tiện lợi cho người sử dụng.
Các loại khí cụ chỉnh nha phổ biến hiện nay
Dưới đây là 1 số loại khí cụ chỉnh nha thường được sử dụng trong quá trình niềng răng:
Mắc cài
Mắc cài (Bracket): Đây là bộ phận chính trong niềng răng mắc cài, được gắn lên bề mặt răng. Mắc cài giúp răng di chuyển theo hướng mà bác sĩ đã tính toán trước. Có nhiều loại mắc cài được làm từ các chất liệu khác nhau, như kim loại, sứ hoặc pha lê. Có 2 loại chính:
- Mắc cài thường: Sử dụng dây thun để giữ dây cung cố định trong rãnh mắc cài. Tuy nhiên, dây thun có thể giảm độ đàn hồi theo thời gian, làm ảnh hưởng đến lực kéo. Vì vậy, bạn cần thăm khám định kỳ để bác sĩ thay dây thun và điều chỉnh lực kéo.
- Mắc cài tự buộc: Đây là loại mắc cài cải tiến, không dùng dây thun mà có nắp trượt tự động để cố định dây cung. Loại này giữ lực ổn định hơn, giúp răng di chuyển nhanh hơn và giảm bớt số lần phải đến nha khoa để điều chỉnh.
Dây cung
Dây cung (Archwires) là một phần không thể thiếu trong niềng răng mắc cài. Đây là thanh kim loại mỏng và dài, được gắn vào các mắc cài trên răng bằng dây thun hoặc cơ chế tự động.
Vai trò chính của dây cung là tạo lực để kéo răng từ từ về đúng vị trí trên hàm. Lực này giúp sắp xếp lại răng đều đẹp và khắc phục các vấn đề như răng lệch lạc, chen chúc, hoặc sai khớp cắn.
Band
Band (hay khâu chỉnh nha) là một vòng kim loại nhỏ, được thiết kế vừa khít với răng hàm lớn như răng số 6 hoặc số 7. Band đóng vai trò như một điểm tựa, giúp hệ thống mắc cài giữ chắc chắn hơn và tạo lực đều trên các răng.
Band thường được dùng suốt quá trình niềng răng để hỗ trợ việc chỉnh nha hiệu quả. Tuy nhiên, không phải ai cũng cần sử dụng band. Nó thường được dùng trong các trường hợp:
- Cần mở rộng hàm bằng khí cụ nong hàm.
- Thân răng ngắn, mắc cài dễ bị rơi.
Hook
Hook là một dụng cụ nhỏ hình móc, rất quan trọng trong chỉnh nha. Hook thường được dùng để gắn dây thun hoặc liên kết các khí cụ khác. Hook có thể được đặt trên răng nanh, răng hàm nhỏ, răng hàm lớn, hoặc band.
Các loại hook phổ biến:
- Hook thẳng.
- Hook cong.
- Hook một móc.
- Hook ba móc.
- Hook chặn đuôi.
Bác sĩ sẽ lựa chọn loại hook phù hợp dựa trên từng tình trạng răng miệng. Hook thường được kết hợp với dây cung, dây thun hoặc vít nhỏ (minivis) để hỗ trợ kéo răng hoặc điều chỉnh hàm. Đây là một khí cụ quan trọng giúp quá trình chỉnh nha đạt hiệu quả cao.
Minivis (Vít chỉnh nha)
Minivis, hay vít chỉnh nha, là một loại vít nhỏ có hình xoắn ốc với kích thước khoảng 1,4–2mm đường kính và dài từ 6–12mm. Minivis được sử dụng để làm điểm tựa chắc chắn, giúp hệ thống niềng răng hoạt động hiệu quả hơn. Chúng hỗ trợ răng di chuyển chính xác về đúng vị trí, từ đó giúp cải thiện khớp cắn.
Không phải ai niềng răng cũng cần dùng minivis. Bác sĩ thường chỉ định trong trường hợp răng hô, hàm răng cứng, cần nhổ răng số 4 hoặc 5, hoặc khi mất nhiều răng.
Lò xo chỉnh nha
Lò xo chỉnh nha là một dụng cụ thường gặp trong niềng răng mắc cài. Được làm từ thép không gỉ, lò xo có thiết kế gồm nhiều vòng xoắn nhỏ, có độ đàn hồi tốt để hỗ trợ dịch chuyển răng mà không ảnh hưởng đến chức năng nhai.
Có ba loại lò xo phổ biến:
- Lò xo đẩy: Tạo khoảng trống giữa các răng.
- Lò xo kéo: Đóng các khoảng trống, thường dùng sau khi nhổ răng.
- Lò xo duy trì: Giữ ổn định khoảng trống giữa các răng.
Thun chuỗi
Thun chuỗi là một dải cao su có nhiều vòng nhỏ liên kết với nhau. Dụng cụ này được gắn lên hệ thống mắc cài để kéo các răng lại gần nhau, giúp thu hẹp các khoảng trống. Thun chuỗi có độ đàn hồi tốt, an toàn và không gây kích ứng. Ngoài ra, thun chuỗi có nhiều màu sắc để người dùng lựa chọn theo sở thích.
Khí cụ nong hàm
Khí cụ nong hàm được sử dụng để mở rộng vòm miệng, tạo thêm chỗ cho các răng mọc lệch di chuyển về đúng vị trí. Bác sĩ sẽ chỉ định khí cụ này trong trường hợp hàm quá hẹp hoặc không đủ chỗ để sắp xếp răng.
Thời gian đeo nong hàm thường kéo dài từ 1–6 tháng, tùy thuộc vào tình trạng răng của từng người. Nong hàm thường được thực hiện trước khi gắn mắc cài hoặc dây cung.
Thun liên hàm
Thun liên hàm là loại dây thun nhỏ được dùng để điều chỉnh khớp cắn giữa hai hàm. Một đầu thun được gắn vào mắc cài hàm trên, đầu còn lại gắn vào mắc cài hàm dưới, tạo lực kéo để điều chỉnh răng và hàm về vị trí cân đối.
Thun tách kẽ
Thun tách kẽ là dây cao su nhỏ được sử dụng để tạo khoảng trống giữa các răng hàm (thường là răng số 5, 6 hoặc 7) trước khi gắn band hoặc khâu chỉnh nha.
Thun tách kẽ được đặt vào răng khoảng 1 tuần trước khi thực hiện các bước niềng răng tiếp theo. Khi đeo thun, nên tránh ăn thực phẩm cứng hoặc dai để hạn chế làm rơi thun.
Sáp nha khoa
Sáp nha khoa là một loại sáp mềm dùng để giảm ma sát giữa khí cụ chỉnh nha và nướu, giúp hạn chế tình trạng đau nhức hoặc trầy xước miệng. Sáp an toàn và không gây hại ngay cả khi vô tình nuốt phải. Tuy nhiên, sáp nên được tháo ra trước khi ăn uống hoặc vệ sinh răng miệng.
Hàm duy trì
Hàm duy trì là khí cụ cần thiết sau khi tháo niềng, giúp giữ răng ổn định tại vị trí mới. Hàm duy trì ngăn răng di chuyển về vị trí cũ và đảm bảo kết quả chỉnh nha được bền lâu. Thời gian đeo hàm duy trì thường kéo dài từ 1–2 năm, tùy theo tình trạng của từng người. Hiện nay, có hai loại hàm duy trì phổ biến:
- Hàm cố định.
- Hàm tháo lắp.
Kìm chỉnh nha
Kìm chỉnh nha là dụng cụ giúp bác sĩ thực hiện các thao tác chính xác trong quá trình niềng răng. Một số loại kìm phổ biến gồm:
- Kìm bấm hook: Thêm móc nhỏ vào dây cung để gắn thun hoặc lò xo.
- Kìm bẻ dây: Điều chỉnh phần đuôi dây cung.
- Kìm tháo mắc cài: Dùng để tháo mắc cài sau khi hoàn tất niềng răng.
- Kìm loại bỏ vật liệu thừa: Loại bỏ keo hoặc vật liệu dư trên răng.
- Kìm Weingart: Đặt và điều chỉnh dây cung trong mắc cài một cách chính xác.
Khay niềng trong suốt
Khay niềng trong suốt là khí cụ chính trong phương pháp này. Mỗi khay được thiết kế riêng theo kích thước và hình dáng răng của từng người. Chúng được làm để ôm sát răng, giúp tạo lực nhẹ nhàng đẩy răng về vị trí đúng trên cung hàm.
Dù tiện lợi, bạn cần đeo khay đủ số giờ trong ngày (thường khoảng 20–22 giờ) như hướng dẫn của bác sĩ để đạt kết quả tốt nhất. Khay niềng sẽ được thay đổi theo từng giai đoạn, giúp răng dịch chuyển dần dần đến vị trí chuẩn.
Attachment
Attachment là những nút nhỏ bằng vật liệu Composite, được gắn trực tiếp lên răng bằng keo nha khoa. Những nút này có màu sắc gần giống với răng thật, không gây mất thẩm mỹ và được thiết kế theo hình dáng phù hợp với từng trường hợp chỉnh nha.
Các loại khí cụ chỉnh nha cho bé
Việc niềng răng cho trẻ em khác với người lớn vì trẻ đang trong giai đoạn phát triển xương, răng và hàm. Các dụng cụ chỉnh nha cần được thiết kế phù hợp với trẻ để đảm bảo hiệu quả và tránh rủi ro. Dưới đây là các loại dụng cụ chỉnh nha thường dùng cho trẻ:
Twinblock
Twinblock là dụng cụ chỉnh nha có thể tháo lắp dễ dàng, bao gồm hai phần nhựa ôm sát hàm trên và hàm dưới. Twinblock giúp hàm dưới di chuyển ra phía trước, hỗ trợ điều chỉnh khớp cắn.
Công dụng của Twinblock:
- Điều chỉnh khớp cắn ngược (hàm dưới nằm trước hàm trên).
- Nong rộng cung hàm hẹp để tạo thêm không gian cho răng.
Facemask
Facemask là dụng cụ được dùng để chỉnh khớp cắn ngược do xương hàm trên phát triển kém. Dụng cụ này tạo lực kéo giúp hàm trên di chuyển ra phía trước, khắc phục sự mất cân đối giữa hai hàm.
Cấu tạo của Facemask:
- Phần đỡ trán: Giữ chắc trên trán, cách lông mày 1–2cm.
- Phần đỡ cằm: Đặt dưới cằm, giữ cố định khí cụ.
- Thanh đỡ: Nằm giữa mặt, kết nối các phần khác.
- Dây chun: Tạo lực kéo hàm trên ra phía trước.
Quad Helix
Quad Helix là dụng cụ chuyên dùng để mở rộng cung hàm ở trẻ em, thường áp dụng khi răng hàm lớn (răng số 6) đã mọc. Dụng cụ này được làm từ thép không gỉ với 4 vòng xoắn giúp tạo lực đều trên răng.
Công dụng của Quad Helix:
- Mở rộng cung hàm hẹp.
- Điều chỉnh răng mọc chen chúc hoặc lệch lạc.
- Sửa chữa các vấn đề như khớp cắn chéo hoặc răng móm.
Myobrace
Myobrace là dụng cụ niềng răng không cần mắc cài, được thiết kế để chỉnh nha nhẹ nhàng và sửa thói quen xấu như thở miệng hay đẩy lưỡi. Dụng cụ này phù hợp với nhiều độ tuổi và giai đoạn phát triển.
Các loại Myobrace:
- Myobrace for Juniors: Dành cho trẻ 3–6 tuổi, giúp sửa thói quen xấu sớm.
- Myobrace for Kids: Sử dụng cho trẻ 6–10 tuổi, khi răng vĩnh viễn bắt đầu mọc.
- Myobrace for Teens: Dành cho trẻ 10–16 tuổi, giúp răng đều và khớp cắn chuẩn hơn.
Khí cụ 2×4
Khí cụ 2×4 được sử dụng để sắp xếp lại răng khi trẻ có răng thưa, lệch lạc, hô hoặc móm. Dụng cụ này tập trung vào việc dàn đều răng trên cung hàm, giúp cải thiện khớp cắn và thẩm mỹ.
Bài viết trên đây Nha khoa Singae đã giới thiệu 19 loại khí cụ chỉnh nha phổ biến hiện nay . Hi vọng bài viết hữu ích với bạn !
Mọi người cũng tìm kiếm
- Các loại khí cụ nong hàm
- Khí cụ chỉnh nha Facemask
- Khí cụ nong hàm
- Bộ dụng cụ chỉnh nha
- Khí cụ chỉnh nha tháo lắp
- Khí cụ chỉnh nha cho be
- Đeo khí cụ chỉnh nha
ĐĂNG KÝ THĂM KHÁM MIỄN PHÍ & GIỮ ƯU ĐÃI 15%