Sưng nướu răng là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách trị

Sưng nướu răng là tình trạng phổ biến và khá phức tạp, có thể gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời. Nhiều người lo lắng rằng liệu sưng nướu có tự khỏi không hay cần phải đến bác sĩ can thiệp. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nguyên nhân, biểu hiện, cách điều trị và phòng ngừa sưng nướu răng để có một “hàm răng khoẻ mạnh”.

1. Nhận biết triệu chứng sưng nướu răng

Sưng nướu răng thường bắt đầu với những dấu hiệu đơn giản như nướu có sự thay đổi về màu sắc và độ sưng. Nướu răng chuyển từ màu hồng nhạt sang đỏ đậm, sưng lên và có thể hình thành túi mủ. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng như:

• Sưng má/mặt
• Chảy máu nướu khi chải răng hoặc ăn uống
• Cảm giác đau nhức, khó chịu khi ăn uống
• Kích ứng với thức ăn cay, mặn, nóng, lạnh
• Hơi thở hôi
• Răng lung lay nhẹ
• Có thể xuất hiện sốt, đau đầu, mất ngủ (trường hợp nặng)

Những dấu hiệu này cần được nhận biết sớm để có biện pháp xử lý kịp thời, tránh để tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.

2. Nguyên nhân gây sưng nướu răng

Sưng nướu răng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các bệnh lý liên quan đến răng miệng đến yếu tố dinh dưỡng và sức khỏe tổng thể. Hãy cùng tìm hiểu những “thủ phạm” chính gây ra tình trạng này.

2.1. Bệnh lý răng miệng

Viêm nướu, viêm nha chu, nhiễm trùng (nấm/virus), áp xe chân răng là những bệnh lý răng miệng phổ biến gây ra sưng nướu. Khi các vi khuẩn, nấm, vi-rút tấn công, chúng sẽ kích thích và gây viêm nhiễm cho vùng nướu răng, dẫn đến sưng, đau và chảy máu.

Viêm nướu là tình trạng nướu sưng, đỏ và dễ chảy máu do mảng bám và vi khuẩn tích tụ. Viêm nha chu là tình trạng viêm nhiễm tiến triển, ảnh hưởng sâu hơn đến xương hàm và răng. Các nhiễm trùng khác như nấm Candida hoặc virus herpes cũng có thể gây sưng nướu.

Áp xe chân răng là một loại nhiễm trùng nghiêm trọng, xuất hiện khi vi khuẩn xâm nhập vào phần gốc răng, gây sưng và tích tụ mủ. Điều này có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

2.2. Mọc răng khôn

Khi răng khôn mọc lên, nướu răng thường bị kích ứng và sưng lên do quá trình xuyên lợi. Việc này tạo kẽ hở cho thức ăn và vi khuẩn tích tụ, dẫn đến tình trạng viêm nhiễm và sưng nướu.

Trường hợp răng khôn mọc lệch hoặc răng hàm sau không có đủ chỗ để mọc thẳng cũng có thể gây ra sưng nướu. Răng mọc lệch sẽ tạo ra những kẽ hở, nơi mà thức ăn và vi khuẩn dễ dàng tích tụ.

2.3. Vệ sinh răng miệng kém

Vệ sinh răng miệng không đúng cách dẫn đến tích tụ mảng bám, vi khuẩn trên răng và nướu. Điều này kích thích và gây viêm nhiễm cho nướu răng, khiến chúng sưng lên. Chải răng không kỹ hoặc không thường xuyên, không dùng chỉ nha khoa để vệ sinh kẽ răng cũng là nguyên nhân.

2.4. Thiếu hụt dưỡng chất

Thiếu các vitamin như vitamin B và C, đặc biệt là vitamin C, có thể dẫn đến bệnh Scorbut – một bệnh lý gây sưng, chảy máu nướu răng. Các chất dinh dưỡng này giúp duy trì sức khỏe nướu và răng.

2.5. Một số nguyên nhân khác

Ngoài những nguyên nhân chính ở trên, sưng nướu răng cũng có thể do:

• Mang thai: Thay đổi nội tiết tố, hormone có thể làm nướu răng sưng
• Kích ứng: Do các chất kích ứng như hóa chất, thuốc lá
• Tác dụng phụ của thuốc
• Biến chứng của các bệnh lý toàn thân như tiểu đường, nhiễm trùng huyết

3. Sưng nướu răng có tự khỏi không?

Sưng nướu răng có thể tự khỏi trong một số trường hợp, đặc biệt là khi nguyên nhân gây ra là nhẹ như do vệ sinh răng miệng kém hoặc mọc răng khôn. Tuy nhiên, đây là tình trạng cần được theo dõi và điều trị kịp thời.

Sưng nướu nhẹ có thể tự khỏi nếu bạn chăm sóc răng miệng tốt hơn, giảm các yếu tố gây kích ứng. Ví dụ như đánh răng đúng cách, dùng chỉ nha khoa, súc miệng với nước muối loãng… Tuy nhiên, những trường hợp sưng nướu kèm mủ, sưng nhiều hoặc kéo dài thì cần phải đến nha khoa để được điều trị y tế.

Việc điều trị sưng nướu bằng cách tự chữa tại nhà chỉ giúp giảm các triệu chứng nhẹ, nhưng không thể xử lý được nguyên nhân gốc rễ. Nếu tình trạng không cải thiện hoặc càng trở nên nghiêm trọng hơn, bạn cần phải đến gặp bác sĩ nha khoa để được khám và điều trị kịp thời.

4. Cách giảm sưng nướu răng nhanh chóng?

Khi gặp phải sưng nướu răng, bên cạnh việc tìm hiểu nguyên nhân, bạn cũng cần có những biện pháp xử lý phù hợp. Cách tiếp cận hiệu quả là kết hợp các biện pháp tại nhà và can thiệp y tế, tùy theo mức độ nghiêm trọng của tình trạng.

4.1. Cách giảm sưng nướu tại nhà

• Vệ sinh răng miệng cẩn thận: Đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày, sử dụng chỉ nha khoa để vệ sinh kỹ vùng nướu và kẽ răng.
• Súc miệng bằng nước muối pha loãng: Nước muối loãng có tác dụng kháng viêm, sát khuẩn, giúp làm sạch vùng nướu sưng.
• Chườm nóng/lạnh: Đắp khăn nóng hoặc lạnh lên vùng sưng nướu để giảm viêm, đau và sưng.
• Súc miệng bằng nước oxy già (nồng độ dưới 3%): Oxy già có tác dụng khử trùng, diệt khuẩn, giảm viêm nhiễm.

Các biện pháp tại nhà trên chỉ giúp giảm các triệu chứng nhẹ, không thể khắc phục nguyên nhân gốc rễ gây ra sưng nướu. Vì vậy, nếu tình trạng không cải thiện hoặc diễn biến xấu, bạn cần phải đến gặp bác sĩ nha khoa.

4.2. Can thiệp y tế

Trong trường hợp sưng nướu kéo dài, có mủ hoặc các biến chứng nghiêm trọng, cần phải đến nha khoa để được điều trị y tế. Các biện pháp can thiệp chuyên nghiệp bao gồm:

• Kháng sinh: Dùng kháng sinh uống hoặc bôi tại chỗ để điều trị nhiễm trùng, viêm.
• Lấy cao răng: Loại bỏ các mảng bám, vi khuẩn tích tụ trên bề mặt răng.
• Dẫn lưu mủ: Trong trường hợp có áp xe, mủ tích tụ, cần phải dẫn lưu để giảm áp lực và ngăn ngừa biến chứng.
• Tiểu phẫu: Một số trường hợp cần can thiệp phẫu thuật nhỏ như cắt nướu, chỉnh sửa răng mọc lệch…
• Nhổ răng: Nếu răng bị phá hủy, lung lay quá mức, không thể cứu chữa được thì sẽ phải nhổ.

Việc lựa chọn biện pháp can thiệp y tế phù hợp phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng của sưng nướu. Bác sĩ nha khoa sẽ tiến hành khám và đưa ra phương án điều trị tối ưu.

Kết luận

Sưng nướu răng là tình trạng phổ biến, có thể gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không được xử lý kịp thời. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng cần phải can thiệp y tế ngay, đặc biệt là những sưng nướu nhẹ do vệ sinh răng miệng kém hoặc mọc răng khôn.

Việc nhận biết đúng dấu hiệu, tìm hiểu nguyên nhân và áp dụng các biện pháp cải thiện tại nhà là rất quan trọng. Tuy nhiên, nếu tình trạng không cải thiện hoặc có dấu hiệu chuyển biến xấu, bạn cần phải đến gặp bác sĩ nha khoa để được đánh giá và điều trị kịp thời, tránh để bệnh trở nên trầm trọng hơn.

Chăm sóc răng miệng tốt, bổ sung đủ vitamin, hạn chế các yếu tố gây kích ứng là những cách hiệu quả để phòng ngừa sưng nướu răng. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe răng miệng của bản thân và gia đình để có một “hàm răng khoẻ mạnh”.